Ψαλ. 1,1            

Μακάριος ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν καὶ ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καὶ ἐπὶ καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν

Τί εἶναι λοιπόν τό «οὐκ ἐπορεύθη», τό δέν βάδισε πρός τό κακό ὁ ἄνθρωπος ὁ μακάριος; Σημαίνει –τό πρῶτο καί τό κυριότατο, καί θά παρακαλέσω αὐτό νά μήν το ξεχάσετε ποτέ- ὅτι διατηρεῖ σωστή νοοτροπία! Το πρώτο πράγμα πού ἀλλάζει στόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ νοοτροπία, τὸ πῶς σκέφτεται.

Ἕνα μικρό παράδειγμα, πού εἶναι κοινότατο γιά μένα, καί σᾶς βεβαιώνω, ἄν ἔχω ἕνα αἴσθημα σπαρα- ξικάρδιο –ἡ λέξη ἀνταποκρίνεται σέ ὅ,τι εἶπα, ἔτσι αἰσθάνομαι- ἄν ἔχω λοιπόν ἕνα αἴσθημα σπαραξικάρδιο γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους, εἶναι αὐτό πού θά σᾶς πῶ τώρα. Νά ἔρθει ἕνας νέος πού γαλουχήθηκε στο Κατηχητικό Σχολειό, στήν Ἐξομολόγηση καί στή Μυστηριακή ζωή γενικά, πού μελέτησε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, πίστεψε ἄς ποῦμε στήν ἁγνή ζωή, πείστηκε ὅτι πρέπει να μείνει ἁγνός καί διάβασε σχετική βιβλιογραφία, νά ἔλθει κάποια φορά καί νὰ μοῦ πεῖ: «Γιατί νά πρέπει κανείς να μείνει ἁγνός; Γιά ποιόν λόγο; Ποῦ βρίσκετε, πάτερ μου, ὅτι εἶναι αὐτό κακό, τό νά…, ξέρω ‘γώ, νὰ ἔχω μιά φιλενάδα; Ποῦ τό βρίσκετε νά εἶναι κακό»!

Ἐγώ τότε πέφτω ἀπό τά σύννεφα! «Καλά, παιδάκι μου. Γιά στάσου… Γιά στάσου, γιά κάτσε καλά. Καλά, μέχρι τώρα τί λέγαμε; Τί ἔχεις διαβάσει μέχρι τώρα; τί ξέρεις;». «Μά δέν μπορῶ νά τό καταλάβω, νὰ μοῦ λέει ὁ νέος, ποῦ βρίσκετε το κακό; Ἑρμηνεύσατέ το μου. Δέν μέ πείθετε». Ἐκείνη τή στιγμή τοῦ κάνω τά κόλλυβα! Ξέρετε τί σημαίνει αὐτό; Περίπου τόν ξέγραψα. Νὰ σᾶς πῶ τὸ γιατί; Γιατί ἄλλαξε ή νοοτροπία του! Πιστέψτε με, ὅ,τι καί νὰ πῶ πιά, δέν θά ἀλλάξει, γιατί ἤδη ἐκεῖνο ποὺ θὰ τοῦ πῶ τὸ εἶχε στή ζωή του ἀπό πιό μπροστά. Γιατί λοιπόν τώρα νά ἀλλάξει; Το εἶχε δοκιμάσει. Τώρα ὅμως πηγαίνει σ’ ἕναν ἄλλο χώρο: ἀλλάζει ή νοοτροπία του!

Σᾶς βεβαιώνω ὅτι ὅταν δοῦμε κάποιον ἄνθρωπο νὰ ἔχει ἀλλάξει ἡ νοοτροπία του, ὁ ἄνθρωπος αὐτός, ἐνενήντα ἐννέα τοῖς ἑκατό, ἔχει χαθεῖ! Εἶναι πολύ διαφορετικό νά ἔρθει κάποιος νὰ μοῦ πεῖ ὅτι ἔπεσε στήν πορνεία, κι αὐτό πού ἔκανε ἦταν ἁμάρτημα. Σημειῶστε ὅτι ὁ πρῶτος μπορεῖ νὰ πεῖ θαυμάσια ὅτι δέν ἔχει πέσει στην πορνεία. Ὅμως εἶναι περιττό νὰ μοῦ τὸ πε αὐτό τό πράγμα. Θα προτιμοῦσα νὰ μοῦ ἔλεγε ὅτι ἔπεσε στην πορνεία καί δέχεται ὅτι αὐτό εἶναι ἁμάρτημα Θα το προτιμοῦσα. Ὁ ἄλλος ἀναγνωρίζει ὅτι ἔπεσε, γλύστρησε, ἔπεσε, ἀλλά δέν ἄλλαξε ἡ νοοτροπία του, ὅτι δηλαδή αὐτό πού ἔκανε καλῶς τὸ ἔκανε. Γι’ αὐτό εἶναι φοβερό πράγμα ἄν ἀλλάξει ἡ νοοτροπία. Εἶναι τὸ πρῶτο σκαλοπάτι τῆς φθορᾶς. Ἄλλαξε ἡ νοοτροπία; ἄλλαξαν ὅλα!

Γι’ αὐτό προσέξτε τά παιδιά σας· ὄχι ὅτι οἱ μεγάλοι κινδυνεύουν λιγότερο, ἀλλά, τέλος πάντων. Γιά τά παιδιά σας, ἰδίως αὐτά πού πᾶνε τώρα στο Δημοτικό ἤ στο Γυμνάσιο, προσέξτε μήν ἀλλάξει ἡ νοοτροπία τους. Πολλοί γονεῖς λένε: «Τό παιδί μου τό ἄφησα να πάει σ’ ἕνα πάρτυ. Εὐτυχῶς εἶδα ὅτι καθότανε στήν καρέκλα, καί δέν χόρευε». Ἔτσι ἔρχονται καί μοῦ λένε· «Καθόταν στήν καρέκλα, καί δέν χόρευε τό κορίτσι μου»! Κάποτε ἕνας πνευματικός εἶπε: «Μπορεῖ νά μή χόρευε αὐτή, ἀλλά χόρευε ἡ καρδιά της»!… Ναί, ναί! Ξέρετε τί σημαίνει γιά ἕνα κορίτσι, ἕνα μικρό κοριτσάκι τῶν δεκατριῶν-δεκατεσσάρων χρονῶν τῆς Α΄- Β΄ Γυμνασίου να πάει σε πάρτυ; Σημαίνει ὅτι βρίσκεται σ’ ἕναν χῶρο πού ὑπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ἀλλάξει ἡ νοοτροπία της καί να σκέπτεται διαφορετικά, να σκέπτεται δηλαδή κοσμικά. Καί ἡσυχάζουν οἱ γονεῖς, ὅτι τὸ κορίτσι δέν χόρεψε ἤ δέν εἶχε φίλο ἤ δέν ξέρω τί. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο: μήν ἀλλάξει ἡ νοοτροπία τῶν παιδιῶν σας!

᾿Αλλά καί ἡ νοοτροπία ἡ δική σας, γιατί ἔχει παρατηρηθεῖ ὅτι καί τῶν μεγάλων ἡ νοοτροπία ἀλλάζει. Ναί! Ανθρώπων μεγάλων, ὥριμων, σταχωμένων, κατασταλαγμένων πιά, ναι, ή νοοτροπία αλλάζει! Πενήντα χρονών ἄνθρωποι, ἐξήντα χρονών ἄνθρωποι, ἀλλάζουν! Πόσες τέτοιες μαρτυρίες έχω ἀπό ἀνθρώπους ποὺ μοῦ τὰ λένε. Λέει, για παράδειγμα, κάποια γυναίκα σὲ μιὰ ἄλλη. «Κυρά μου, που ζείς. Σήμερα ζούμε στον 20ὸν αἰώνα!», καὶ αὐτὰ τὰ λέει μία γυναίκα έξήντα χρονών, ἑβδομήντα χρονών, που θέλει να νεάσει… Τι σημαίνει αὐτός τί ἔπαθε αὐτή ἡ γυναίκα, Άλλαξε ή νοοτροπία της! Φοβερό πράγμα εἶναι φοβερό!

Λοιπόν, το πρώτο σκαλοπάτι «οὐκ ἐπορεύθη», δὲν πορεύθηκε, δέν πήγε στο κακό, δεν χάλασε ή νοοτροπία του. Το δεύτερα «οὐκ ἔστης», δὲν στάθηκε ἐκεῖ ἀφοῦ δὲν ἄλλαξε ή νοοτροπία του, δὲν συναντήθηκε μὲ τὸ κακά, δὲν πῆρε ἀποφάσεις, δεν προχώρησε στο κακό. Καί τό τελευταίος «οὐκ ἐκάθισεν», δὲν κάθησε κι ἀφοῦ δέν χάλασε ή νοοτροπία του καὶ δὲν πήρε λάθος ἀποφάσεις, δὲν ἁμάρτησε. Αὐτὰ τὰ τρία σκαλοπάτια εἶναι τοῦ κακού. Θέλετε να μή φτάσουμε στο τρίτο, τότε πρέπει να μή δρασκελίσουμε το πρώτο γιατί ἂν δρασκελίσουμε το πρώτο, εύκολα θα περάσουμε καὶ στὸ δεύτερο και μετά στο τρίτο.

Απόσπασμα από ομιλία του π. Αθανασίου: